نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا.
2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشگاه بوعلی سینا.
چکیده
قانون اساسی، عالی‌ترین سند حقوقی در نظام‌های سیاسی جهان است. با توجه به اهمیت گسترده کارکردهای قانون اساسی در هر نظام سیاسی، نقش نگهبان یا دادرس اساسی اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. نهاد مذکور در مقام صیانت از برتری قانون اساسی ظاهر می‌شود و در انجام امور و کارکردهای دیگری نظیر نظارت بر انتخابات و حل‌وفصل اختلافات میان ارگان‌های حکومتی ایفای نقش می‌نماید. در این نوشتار به دنبال بررسی تطبیقی شورای نگهبان به‌عنوان دادرس اساسی جمهوری اسلامی ایران و دادگاه قانون اساسی جمهوری کرواسی به‌عنوان نهاد دادرس اساسی کرواسی هستیم. این مقاله با رویکرد توصیفی_تحلیلی انجام شده است. سؤال اصلی مقاله پیش‌رو این است که وجوه افتراق و اشتراک دادرسی اساسی در ایران و کرواسی چه مواردی است؟ فرضیه موردنظر این است که دادگاه قانون اساسی کرواسی از صلاحیت‌های به‌مراتب فراوان‌تر، منسجم‌تر و مطلوب‌تری نسبت به شورای نگهبان در ایران داراست و اهم تفاوت‌های آن‌ها، وجود مرجعیت مفاد مندرج در کنوانسیون اروپایی حقوق بشر در امر دادرسی اساسی در جمهوری کرواسی و لزوم تأیید اتهام مقام ریاست جمهوری در صورت ارتکاب جرم در آن کشور است که نظیر آن‌ها در ایران برای نهاد شورای نگهبان پیش‌بینی نشده است. در این مقاله، ضمن تبیین ساختار حکومت جمهوری کرواسی و معرفی کارکردهای نهاد دادرس اساسی در آن کشور، تفاوت‌ها و شباهت‌ها، میان دادگاه قانون اساسی در کرواسی و شورای نگهبان در ایران به‌عنوان یافته‌های پژوهش، بررسی می‌شود.
تازه های تحقیق
دادرس اساسی چندین کارکرد مهم در هر نظام سیاسی دارد. در این مقاله ابعاد مختلف این مرجع در دو دولت_کشور ایران و کرواسی بررسی شد. دولت کرواسی به‌عنوان کشوری مستقل، خودمختار و دموکراتیک توصیف شده است که آزادی‌های بنیادین و حقوق بشر را در قانون اساسی خود به رسمیت شناخته است و کنوانسیون اروپایی حقوق بشر را به‌عنوان یک مرجع در دادرسی اساسی نیز تلقی کرده است. طی بررسی تطبیقی که در این مقاله به عمل آمد، دادگاه قانون اساسی کرواسی از اختیارات نظارتی بیشتری نسبت به شورای نگهبان قانون اساسی در جمهوری اسلامی ایران برخوردار است. به فرض مثال، تصمیم بر دادرسی اساسی نسبت به تصمیمات فردی نهادهای حکومتی و نهادها و ارگان‌های خودمختار دولتی و رسیدگی به اتهامات رئیس‌جمهور، داخل در صلاحیت‌های دادگاه قانون اساسی کرواسی است که شورای نگهبان در ایران فاقد این‌چنین صلاحیت‌هایی است.
بنابراین نقطه قوت دادرسی اساسی کرواسی نسبت به شورای نگهبان در ایران در گستردگی دامنه اختیارات و صلاحیت‌ها، انسجام و نفوذ فراوان در مراجع و ارگان‌های حکومتی و همچنین وجود مرجعیت مفاد مندرج در کنوانسیون اروپایی حقوق بشر در امر دادرسی اساسی است که در دادرسی اساسی شورای نگهبان پیش‌بینی نشده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Comparative study of basic Judgement in Iran and Croatia
نویسندگان [English]
- unes fathi 1
- Armin Asghari 2
1 Assistant Professor, Department of Law, Faculty of Humanities, Bu Ali Sina University.
2 Master's student of Public Law, Bu Ali Sina University.
چکیده [English]
The constitution is the most superlative legal document in the political systems of the world. With respect to the great importance of the functions of the Constitution in each political system, the role of guardian or the basic judge has a particular importance. The mentioned institution appears so as to protect the constitution’s superiority and also plays role in other duties and functions including the supervison of election and disputing resolution between governmental organs. In this paper, we are going through comparative survey of the guardian council as the basic judge of the Islamic Republic of Iran and the constitutional court of the Republic Croatia as the constitutional guardian of this country. The method of this paper is descriptive-analytic. The main question in the paper is that what are the distinctions and commonalities of the basic judge between Iran and Croatia. The hypothesis is that the constitutional court of Croatia has a far greator, more coherent and desirable discretions than guardian council of Iran and the most important differences between them are the existing European Convention on Human Rights as a significant source for basic Judgement in Republic Croatia and the necessity of confirming president’s accusation in the case of committing a crime in that country, which are not predicted for guardian council of Iran. In this paper, while explaning political structure of the government of the Republic Croatian and introducing the constitutional court’s functions in that country, distinctions and resemblances between the constitutional court of Croatia and the guardian council of Iran as research findings are concidered.
کلیدواژه‌ها [English]
- the basic judgement
- legal document
- guardian of the constitutional
- drawing discretions
- freedom assurance
)